فرآیند جوشکاری زیر آب قطعا بسیار تعجب آور است زیرا ترکیب الکتریسیته و آب خطرناک و ناسازگار می باشد. با این حال جوشکاری زیر آب یکی از دشوار ترین و در عین حال پر درآمد ترین رشته جوشکاری می باشد. قبل از اینکه به آموزش جوشکاری زیر آب و اهمیت آن بپردازیم بهتر است با تاریخچه آن در ابتدا آشنا شویم. جوشکاری زیر آب (Hyperbaric Welding) در سال 1930 میلادی اختراع شد و در جنگ جهانی دوم به بیشترین محبوبیت خود رسید. جوشکاری زیر آب در جنگ جهانی دوم به دلیل نبود وقت کافی برای انتقال کشتی ها به خشکی، نقش بزرگی را ایفا کرد و تا کنون برای تعمیر کشتی ها، سکوهای نفتی، سد و سازه هایی که به طور کامل باید در آب همیشه شناور باشند، موثر است.
بنابراین امروزه کاربرد جوشكاري زير آب بیشتر در صنایع نفت و گاز هست. از آنجایی‌که برخی از منابع نفت و گاز در داخل دریا قرار دارد، جهت انتقال منابع بعد از استخراج، نیاز به لوله کشی در زیر آب است. از همین رو آموزش جوشکاری زیر آب بسیار حائز اهمیت بوده و دوره های آن بسیار پر هزینه است زیرا شما علاوه بر آگاه بودن از فوت و فن ریز و درشت جوشکاری، باید غواصی نیز بلد باشید. در ادامه مطلب از سایت آموزشگاه آریاگستر به نکات و آموزش جوشکاری زیر آب می پردازیم.
همان طور که در ابتدا گفته شد با شروع جنگ جهانی دوم و خرابی کشتی های جنگی جوشکاری زیر آب بسیار ضروری شد زیرا باید کشتی ها در کمترین زمان و هزینه تعمیر می شدند. فرآیند جوشکاری زیر آب نیز تا حدودی شبیه جوشکاری در خشکی می باشد اما نکات ایمنی و تجهیزات خاص خود را دارد. شکی نیست که جوشکاری زیر آب یک شغل پرچالش و خطرناک است اما با رعایت نکات ایمنی می توانید خطرات جوشکاری زیر آب را به صورت چشمگیری کاهش دهید. در نهایت با اتمام جنگ جهانی دوم، بار دیگر در دهه 70 میلادی که صنعت نفت و گاز رشد چشمگیری را تجربه کرده بود، بار دیگر جوشکاری زیر آب مهم و ضروری شد. آموزش جوشکاری زیر آب به دو دسته جوشکاری خشک (Dry) و جوشکاری مرطوب (Wet) تقسیم بندی می شود. برای انتخاب هر یک از این روش های جوشکاری لازم است تا موارد بسیاری مانند عمق آب و نوع آلیاژ قطعه در نظر گرفته شود. جالب است بدانید از زمان پیداش این شیوه جوشکاری تا کنون، تحقیقات زیادی در مورد جوشکاری زیر آب انجام شده و پیشرفت های بسیاری در نحوه انجام این شیوه جوشکاری صورت گرفته است.
مرتبط بخوانید : 17 نکته مهم در مورد الکترود 7018 که باید بدانید
خطرات جوشکاری زیر آب
یکی از اولین و مهم ترین عواملی که در آموزش جوشکاری زیر آب با آن آشنا می شوید، خطرات و نکات ایمنی می باشد. برخی از افراد مشکلات و خطرات جوشکاری زیر آب را تنها کیفیت و نحوه اعمال جوش می دانند. اما در حقیقت خطر اصلی جان و سلامتی جوشکار می باشد. در هنگام انجام فرآیند جوشکاری در زیر آب، لازم است تا تمامی اتصالات، کابل ها و انواع الکترود های جوشکاری، عایق بندی شده تا کاملا ضد آب شوند. اما به منظور کاهش ریسک و خطرات جوشکاری در زیر آب، لازم است تا از قطع کننده های اضطراری برق استفاده شود. کلید چاقویی یا (Knife Switch) نام قطع کننده برق در جوشکاری های زیر آب می باشد.
مرتبط بخوانید : 11 نکته مهم ایمنی در جوشکاری + تصویر
درآمد شغل جوشکاری زیر آب
همان طور که هزینه دوره های آموزش جوشکاری زیر آب سنگین می باشد، جوشکاران حرفه ای که بتوانند زیر آب این فعالیت را انجام دهند از درآمد و مزایا زیادی برخوردار می شوند. شغل جوشكاری زير آب اغلب در زمستان و بهار با توجه به خسارات وارده به اسكله ها و تاسيسات دريايی به دليل وجود طوفانهای دريايی بيشتر می شود . ساليانه فرصتهای كاری متعددی جهت جوشكاران زير آب در جهان وجود دارد.
به عبارتی دیگر به دلیل ماهیت چالش برانگیز جوشکاری زیر آب و خطرات ناشی آن، این شغل پر درآمد است. طبق آمار اداره کار جهانی، متوسط دستمزد سالانه غواصان صنعتی که بر روی فرآیند جوشکاری زیر آب تسلط دارند، 59470 هزار دلار می باشد. میانگین درآمد ساعتی یک جوشکار زیر آب 28.59 دلار می باشد.
فرصت های شغلی جوشکار زیر آب نیز با نرخ 9.5 درصد در حال رشد است. این آمار نشان دهنده ی آن است که جوشکاری زیر آب همانند جوشکار لوله و تاسیسات ساختمان حائز اهمیت است. به هر حال جوشکاری یکی از شغل های فنی مبتنی بر مهارت بوده که نیاز به مدارک دانشگاهی ندارد و با شرکت در دوره آموزش جوشکاری زیر آب می توانید وارد این عرصه در حال رشد شوید.
مرتبط بخوانید : 5 دلیل برق زدگی چشم در جوشکاری
انواع جوشکاری زیر آب
همان طور که گفته شد آموزش جوشکاری زیر آب به دو دسته خشک و مرطوب تقسیم بندی می شود که هر کدام دارای مزایا و معایب مخصوص خود هستند.
جوشکاری خشک (Dry Welding)
اين روش جوشكاری درون يک اتاقک انجام می شود. اين اتاقک را در اطراف بخشی كه مي خواهند بر روی آن جوشكاری انجام دهند نصب كرده سپس با گازی پر می شود. اين گاز معمولا مخلوطی از هليوم و اكسيژن و يا آرگون مي باشد كه باعث می شود آب با فشار زياد از داخل اتاقک تخليه شود. بنابراين يک فضای خشک جهت انجام عمليات جوشكاری مهيا می گردد. اين محفظه ها گاها ظرفيت 3 جوشكار زير آب را دارند. تهويه داخل اتاقک توسط خدمه روی بارج يا شناور تامين مي شود. بايد در نظر داشت كه در اين روش با توجه به تامين شرايط محيطی مناسب، به راحتی می شود جوشكاری با كيفيتي انجام داد. جالب است بدانید جوشکاری خشک زیر آب برای اولین بار در آمریکا عملی شد و جوشکاری خشک یکی از پر هزینه ترین نوع جوشکاری می باشد که به ندرت پیش می آید. به طور کلی اگر کیفیت جوش در زیر آب بسیار حائز اهمیت باشد بنابراین جوشکاری خشک موثر است در غیر این صورت به دلیل پر هزینه بودن تجهیزات آن برای ایجاد جوشی که کیفیت آن مهم نیست اصلا توصیه نمی شود. به عبارتی دیگر کیفیت جوش در جوشکاری خشک نسبت به جوشکاری مرطوب بهتره بوده اما بسیار پر هزینه می باشد.
مرتبط بخوانید : 4 ویژگی الکترود 6010 در جوشکاری
معایب جوشکاری خشک
تجهیزات پیچیده و اتاقک جهت ایجاد محیط و شرایط جوشکاری خشک
هزینه بسیار بالا برای ساخت اتاقک همراه با تجهیزات متعدد
هرچه عمق آب بیشتر باشد هزینه جوشکاری خشک نیز بیشتر خواهد بود
مزایا جوشکاری خشک
یکی از مزایا مهم جوشکاری خشک امنیت آن می باشد. از آن جایی که جوشکار دورن اتاقک مخصوص قرار میگرد، ایمنی کار بسیار بالا رفته و غواص در برابر جریانات محفوظ است. همچنین کیفیت جوشکاری بسیار بالا می رود. همان طور که گفته شد برای شرایطی که کیفیت جوش اهمیت دارد، جوشکاری خشک موثر است. بنابراین ایمنی و کیفیت جوش مهم ترین مزایا آموزش جوشکاری زیر آب به صورت خشک می باشد.
جوشکاری مرطوب
هر گونه جوشکاری که در محیط آبی انجام بشود جوشکاری مرطوب گفته می شود که توسط الکترود های ضد آب صورت می گیرد. منبع تغذیه معمولا روی سطح آب قرار گرفته و به وسیله کابل های مخصوص به تجهیزات جوشکاری متصل می شود. جوشکاری مرطوب نسبت به جوشکاری خشک خطرناک تر بوده اما ارزان می باشد. همچنین به دلیل وجود رطوبت و محیط آبی امکان سرد شدن ناگهانی مهره جوش وجود دارد که باعث ترک خوردگی قطعه کار می شود. از این رو حفظ کیفیت جوش در جوشکاری مرطوب بسیار دشوار بوده و نیاز به مهارت خاص می باشد. از این رو آموزش جوشکاری زیر آب اکنون بسیار حائز اهمیت است. جالب است بدانید در جوشکاری مرطوب از جریان برق مستقیم و الکترود های ضد آب استفاده می شود. همچنین تورچ های مخصوص جوشکاری زیر آب قادر به نگهداری دو نوع الکترود را دارند و دارای یک سر خمیده جهت گرفتن الکترود می باشد. همانند جوشکاری خشک، جوشکاری مرطوب نیز کاربرد های فراوانی دارد اما هیچ نوع جوشکاری کامل و بی نقص نمی باشد.
مرتبط بخوانید : 23 ابزار و تجهیزات جوشکاری + تصویر
معایب جوشکاری مرطوب
مهم ترین معایب جوشکاری مرطوب ترک خوردگی قطعه کار و در اصل عیوب جوش می باشد. ترک خوردگی مهره جوش به دلیل وجود حجم زیادی از هیدروژن بوده که باعث سرد شدن و در نهایت ترک خوردن قطعه کار می شود. همچنین در جوشکاری مرطوب بخار آب زیادی ایجاد می شود که می تواند میزان پاشش و کیفیت قطعه جوش خورده را پایین بیاورد. در نهایت کاهش دید جوشکار نیز یک معایب بزرگ به شمار می رود. به طور کلی همانند جوشکاری خشک، هرچه میزان عمق آب بیشتر باشد قطعا دید جوشکار کمتر خواهد شد و امکان بروز عیوب جوش بیشتر می شود.
مزایا جوشکاری مرطوب
بزرگ ترین مزیت جوشکاری مرطوب کم بودن هزینه آن می باشد. در جوشکاری مرطوب دیگر نیازی به ساخت و تجهیز کردن اتاقک جهت جوشکاری ندارد. یکی دیگر از مزیت جوشکاری مرطوب این است که می توان با استفاده از آن بر روی تمامیه نقاط سازه های شناور، عملیات جوشکاری را بدون هیچ گونه محدودیت انجام داد.
فرآیند جوشکاری مرطوب چگونه موجب برق گرفتی نمی شود ؟
به طور کلی فرآیند جوشکاری خشک به دلیل خشک بودن محیط برای انجام عملیات جوشکاری با وجود تجهیزات پیچیده، آسان تر است و خطر کمتری جان جوشکار را تهدید می کند. همان طور که گفته شد جوشکاری مرطوب محبوب تر و قابل دسترس تر بوده بنابراین آگاه بودن از فرآیند آن بسیار حائز اهمیت است. اگر به رشته جوشکاری در زیر آب علاقه دارید حتما در دوره آموزش جوشکاری زیر آب شرکت کنید.
جوشکاری مرطوب همانند جوشکاری برق بوده با این تفاوت که الکترود ضد آب باید به کار رود و تورچ نیز نوع مخصوصی دارد. همانند جوشکاری معمولی، شما به یک منبع تغذیه نیاز دارید و منبع تغذیه در جوشکاری زیر آب بر روی سطح آب قرار دارد و انرژی را به تورچ و الکترود وارد می کند. در نهایت قوس بین سازه و الکترود شکل می گیرد. همچنین قبل از شروع عملیات جوشکاری توصیه می شود که سطح قطعه کار و الکترود تمیز شده باشد تا از ایجاد عیوب جوشکاری جلوگیری شود. وقتی همه چیز آماده باشد غواص جوشکار به تیم خود سیگنال داده تا منبع تغذیه را روشن کنند. منبع تغذیه نیز می تواند 300 تا 400 آمپر جریان مستقیم تولید کند. مهم ترین بخش در آموزش جوشکاری زیر آب این است که چگونه غواص در اثر جریان عظیم تولید شده دچار برق گرفتی نمی شود ؟ به لطف حباب های گاز ایجاد شده توسط قوس الکتریکی یک حوضچه جوش ایجاد می شود که از قوس محافظت کرده و از هدایت الکتریسته به خارج از خود جلوگیری می کند.
گرچه این حباب های گاز یک لایه عایق برای محافظت از غواص در برابر جریان برق ایجاد می کنند اما یک مشکل بزرگ ایجاد می کنند و آن کمتر شدن دید جوشکار می باشد. حباب های گاز ناحیه جوش را مبهم کرده و در اصل دید جوشکار به طور چشمگیری کاهش پیدا می کند. از این رو ممکن است کیفیت کار پایین برود. به همین علت است که جوشکاری خشک کیفیت بهتری را نسبت به جوشکاری مرطوب دارد.
جمع بندی
در نهایت جوشکاری زیر آب در مقایسه با جوشکاری زمینی با خطرات شدید و جدی تری روبه هستند. زیرا متغیر های زیادی وجود دارند که می تواند عملیات جوشکاری زیر آب را پیچیده کند. عواملی همچون فشار گاز، فشار آب، تجهیزات غواصی منبع تغذیه و غیره نقش بزرگی را برای رسیدن به جوش زیر آب ایفا می کنند. جوشکاری زیر آب در مکان های دور اتفاده در سکوهای نفتی و خطوط لوله کار می کنند. گرچه این شغل از نظر مالی سودمند است اما خطرناک ترین شغل به شمار می رود به طوری که میزان مرگ و میر ناشی از جوشکاری زیر آب بالاترین حد را نسبت به سایر مشاغل دارد. از این رو سپری کردن چندین دوره آموزش جوشکاری زیر آب و غواصی بسیار مهم و ضروری است. اگر یک کوچک ایمنی را نادیده بگیرید منجر به مرگ یا عوارض طولانی مدت سلامتی می شود. بنابراین قبل از شروع عملیات جوشکاری زیر آب به شدت توصیه می کنیم از ضد آب بودن تمام تجهیزات جوشکاری اطمینان حاصل کنید و از سالم بودن لوازم و تجهیزات غواصی نیز مطمئن شوید.
